ΝΗΣΙΑ, ΝΗΣΙΑ
Los poemas de Islas, Islas, que a modo de diario de un feliz viaje por el Dodecaneso publiqué en 2012 (editorial Pre-textos) , vuelven a viajar con buen viento, pero ahora lo hacen desde allí y en griego. La traducción es de la doctora Stella P. Voutsa, licenciada en filología griega y española y profesora de Escuela Superior en Rodas (Dodecaneso), de quien partió la iniciativa de traducir el libro que publicará próximamente una editorial griega. Como anticipo, aquí ofrezco alguno de los poemas que la doctora Voutsa ha adelantado en el Diario de Rodas, con la intención de mostrar, en sus propias palabras, «cómo ve nuestras islas la sensibilidad de un poeta extranjero».
3
Γνωρίζουμε ότι ο Οδυσσέας
αφού περιπλανήθηκε από νησί σε νησί
κατόρθωσε να φτάσει στο δικό του σε ώριμη ηλικία.
Και ότι ξανασυνάντησε την Πηνελόπη,
βάζοντας τέλος στην Ιθάκη σε περιπέτειες και κατορθώματα,
Κύκλωπες, Λαιστρυγόνες
Καλυψώ και Ναυσικά,
χίλιες ιστορίες που στο σπίτι
θα διηγόταν κοντά στη φωτιά,
αποσυρμένος πια ο ήρωας,
ευτυχισμένος πια στο σπιτικό του.
Μέχρι εκεί φτάνει ο μύθος.
Έτσι γεννήθηκε στο μυαλό
ενός γέρου ποιητή τυφλού·
τόσο τυφλού
ώστε να μη δει
ότι η ζωή είναι πεζή
και οι άνθρωποι που ξεκινούν οδύσσειες
στη ζωή
πολύ σπάνια επιστρέφουν,
μένουν στο δρόμο
γαντζωμένοι σε δικαιολογίες και αμφίβολα ναυάγια
σε ακατάλληλες νύμφες,
σε πρόσκαιρες γοργόνες
-ενώ αυτοί που επιστρέφουν, σιωπούν
κρύβουν την περιπέτειά τους σαν έναν έρωτα απαγορευμένο,
χωρίς δυνατή αφήγηση-
3
Se supone que Ulises
tras saltar de isla en isla
logró alcanzar la suya en plena madurez.
Reencontrar a Penélope,
poniendo fin en Ítaca a aventuras y hazañas,
cíclopes, lestrigones
Calipsos y Nausicas,
mil historias que en casa
ir contando a la lumbre,
jubilado ya el héroe,
ya feliz en su hogar.
Hasta aquí llega el mito.
Así nació en la mente
de un viejo poeta ciego
tanto,
como para no ver
que la vida es prosaica
y los hombres que emprenden odiseas
en la vida
muy rara vez regresan,
quedan en el camino
aferrados a excusas y naufragios dudosos
a ninfas incorrectas,
a sirenas de paso
-y los que vuelven, callan
silencian su epopeya como un amor prohibido,
sin relato posible-
* **
6
(Τilos)
Δεν ξέρω γιατί αυτό το νησί
μου θυμίζει τα παιδικά μου χρόνια,
μια εποχή όταν το καλοκαίρι
σημάδευε το ημερολόγιο
επιβάλλοντας τη δική του λογική:
Τα ζεστά πρωινά
στο δρόμο για την παραλία,
η θάλασσα σαν μια όαση,
τα δροσερά νερά,
η καυτή άμμος,
η ζέστη, η νύστα,
το πέρασμα των ωρών
κοιτάζοντας τον ορίζοντα
όπως ένα ανοιχτό βιβλίο
με λευκές σελίδες
-χωρίς τέλος,
όπως η ζωή-
6
(Tilos)
No sé por qué esta isla
me recuerda mi infancia,
un tiempo en que el verano
marcaba el calendario
imponiendo su lógica:
Las mañanas calientes
camino de la playa,
el mar como un oasis
de refrescantes aguas,
la arena incandescente,
el calor, la modorra,
el fluir de las horas
mirando un horizonte
igual que un libro abierto
de páginas en blanco
-sin fin,
como la vida-
***
20
(Leros)
Όπως και στη ζωή
υπάρχουν νησιά που προσπερνάμε.
Τα αφήνουμε πίσω μας
σαν απαγορευμένα φρούτα,
χωρίς να μάθουμε ποτέ
αυτό που τα ξεχωρίζει,
τη γεύση τους, την υφή τους,
αυτό που τα κάνει μοναδικά
-και ακριβώς επειδή μας είναι άγνωστα,
τα επιθυμούμε.
20
(Leros)
Como en la vida
hay islas que se pasan de largo.
Van quedándose atrás
como frutos prohibidos,
sin que sepamos nunca
lo que las diferencia,
su sabor, su textura,
lo que las hace únicas
– y por desconocidas,
las echamos de menos-
***
27
Τα κύματα φέρνουν αναμνήσεις
από στιγμές που ζήσαμε,
μηνύματα που ρίχτηκαν στη θάλασσα
στο παρελθόν
και μιλούν για μας.
Μας διηγούνται αυτό που ήμασταν,
τα όνειρα που κάναμε,
αυτό που μπορούσαμε να γίνουμε,
αυτό που ποτέ δε θα είμαστε.
Και τελικά όλα είναι νερό
που σπάζει σε μια παραλία
χωρίς νόημα, χωρίς βάρος
πέρα από τον αφρό.
27
Las olas traen recuerdos
de momentos vividos,
mensajes arrojados al mar
en el pasado
y que hablan de nosotros.
Nos cuentan lo que éramos,
los sueños que tuvimos,
lo que pudimos ser,
lo que nunca seremos
y al final sólo es agua
rompiendo en una playa
sin sentido ni poso
más allá de la espuma.
***
34
ΠΑΤΜΟΣ, τελευταίος σταθμός.
Να καταλήγει το ταξίδι εκεί που καταλήγει ο κόσμος,
εκεί που δεν υπάρχουν πια νησιά
ούτε νύμφες, ούτε ποίηση.
Να τελειώνεις αυτό το βιβλίο
εκεί που γράφτηκε το βιβλίο.
Ένα τέλος που συγκλονίζει,
όπως μια αποκάλυψη.
34
Patmos, última escala.
Acabar el viaje donde se acaba el mundo,
donde ya no hay más islas
ni ninfas, ni poesía.
Terminar este libro
donde se escribió el libro.
Un final que estremece
como un apocalipsis.
***
47
(Epharistós)
Όταν τελικά απογειωνόμαστε
το αεροπλάνο πετά πάνω
από τα νησιά ένα ένα,
ακριβώς στην ίδια διαδρομή
που χτες ακολουθήσαμε με το πλοίο
στη θάλασσα.
Η παράξενη προοπτική
να βλέπεις τα νησιά από ψηλά
μειώνει το μέγεθός τους,
ξαφνικά τόσο μικρά
ώστε φαίνεται αδύνατο
να έχεις χωρέσει σε αυτά,
ώστε οι μέρες και οι νύχτες
που μας σκέπασαν
να φαντάζουν πιο πολύ κλειστοφοβικές
παρά ευτυχισμένες.
Και τότε μου δείχνεις
σε ένα βράχο
δυο μικροσκοπικές σκιές
έτοιμες να πηδήξουν
σαν μπροστά από έναν καθρέφτη
στο απέραντο Αιγαίο·
47
(Epharistós)
Cuando al fin despegamos
el avión sobrevuela
las islas una a una,
justo en la ruta exacta
que ayer mismo en un barco
por el mar recorrimos.
La extraña perspectiva
de verlas desde arriba
reduce su tamaño,
de pronto tan pequeñas
que parece imposible
haber cabido en ellas,
que los días y las noches
que nos dieron cobijo
no fuesen claustrofóbicos
en lugar de felices.
Y entonces me señalas
en un acantilado
dos sombras diminutas
a punto de saltar
como sobre un espejo
en el inmenso Egeo;
y por la ventanilla,
nos decimos adiós.
***
Comentarios recientes